Poen yn ystod triniaethau gynecolegol

Beth yw mân driniaethau gynecolegol a pham mae rheoli poen yn fater?

• Mae 'mân driniaethau gynecolegol' yn driniaethau cyffredin iawn, ac yn digwydd i filoedd o gleifion benywaidd bob blwyddyn, ond mae llawer ohonynt yn dweud bod y profiad yn boenus a thrawmatig.
• Gallant gynnwys gosod a thynnu Dyfeisiau yn y Groth (IUDs), sgrinio serfigol a thriniaeth gysylltiedig, a hysterosgopi fel claf allanol.
• Beth bynnag fo'r driniaeth, mae'n bwysig fod cleifion yn teimlo bod ganddynt yr wybodaeth angenrheidiol a'u bod yn cael y profiad gorau posibl – gan gynnwys cael rheoli eu poen yn dda.

Mae mân driniaethau gynecolegol yn ymyriadol fel arfer, a gallant gynnwys:

• Coil (dyfais yn y groth / IUD), a elwir weithiau'n 'Mirena', eu gosod a'u tynnu allan – pan fo dyfais hormonaidd fach i atal beichiogrwydd yn cael ei gosod yn y groth neu'n cael ei thynnu allan
• Hysterosgopi – triniaeth pan fo camera bach yn cael ei ddefnyddio i archwilio y tu mewn i'ch croth
• Colposgopi – triniaeth i archwilio ceg eich croth (serfics)
• LLETZ (torri’r gylchfa trawsffurfio mewn siâp cylch) – triniaeth ar gyfer celloedd serfigol annormal a welir mewn sgriniad serfigol

I gael gwybod am fân driniaeth gynecolegol, ewch i tudalennau gwybodaeth 111 y GIG. Mae rhagor o wybodaeth am fân driniaethau gynecolegol a wneir yn eich ardal chi ar gael drwy chwilio am eich bwrdd iechyd lleol yma.

Fel arfer, mae mân driniaethau gynecolegol yn cael eu cynnal mewn lleoliadau cleifion allanol, fel meddygfeydd, clinigau iechyd rhywiol ac atgenhedlu, neu unedau achosion dydd mewn ysbytai. Maent yn gyffredin iawn, gyda miloedd yn cael eu cynnal bob blwyddyn. Serch hynny, mae rhai cleifion yn dweud nad ydynt yn cael digon o wybodaeth ymlaen llaw i ddewis sut a ble y byddent eisiau i'r driniaeth gael ei chynnal.

Mae'r dystiolaeth yn awgrymu bod nifer fawr o fenywod sy'n cael y triniaethau hyn yn profi poen sylweddol, ac maent yn profi trawma ar eu hôl. Nid yw tawelyddion, anesthetigion, a dulliau lleddfu poen yn cael eu cynnig fel mater o drefn mewn clinigau sy'n cynnal mân driniaethau gynecolegol.

Dangoswyd bod cleifion y mae poen yn effeithio arnynt, neu sydd wedi teimlo nad ydynt yn cael eu cymryd o ddifri yn y lleoliadau hyn, yn gallu bod yn gyndyn i ofyn am ofal iechyd eto yn y dyfodol. Felly, efallai fod risg nad oes neb yn ymchwilio i'w symptomau neu nad ydynt yn dechrau triniaeth yn amserol.

Beth rydym ni'n galw amdano?

Ein nod cyffredinol yw atal cleifion sy'n cael mân driniaethau gynecolegol rhag cael profiadau poenus a thrawmatig a allai eu hatal rhag gofyn am ofal iechyd yn y dyfodol.

Mae'r dystiolaeth yn awgrymu nad yw profiadau menywod o boen yn cael eu cymryd o ddifri mewn lleoliadau gofal iechyd, gyda menywod yn llai tebygol o gael dull lladd poen na chael eu trin mor brydlon â dynion.

Yn draddodiadol, mae'r modd y mae menywod yn rhoi gwybod am boen (poen belfig yn arbennig) wedi cael ei normaleiddio a'i ddiystyru, gan arwain at ddisgwyl weithiau i gleifion dioddef poen ddifrifol, gan gynnwys mewn lleoliadau clinigol ar gyfer cleifion allanol.

Gall leihau costau a rhestrau aros ar gyfer darparwyr gwasanaethau iechyd i gynnig mân driniaethau gynecolegol mewn lleoliadau gofal iechyd pan nad yw mynediad at dawelyddion mewnwythiennol ac analgesia ar gael. Serch hynny, mae angen rhagor o ymchwil i ddeall os a sut gall poen a thrawma a brofir arwain at faterion iechyd eraill, megis oedi cyn chwilio am gymorth neu bryderon iechyd meddwl.

Yng Nghymru, mae menywod yn profi poen a thrawma yn ddiangen ystod mân driniaethau gynecolegol. Er bod y triniaethau hyn yn bwysig a bod angen eu cynnal yn gyflym, mae angen gwella'r profiadau i gleifion.

Gyda rhestrau aros y GIG yn cynyddu, mae'n bwysig fod mân driniaethau gynecolegol yn cael eu cynnal mor gyflym â phosibl oherwydd, i rai cleifion, gallant ganfod a delio â materion iechyd a allai fod yn ddifrifol, fel canser. Serch hynny, mae'n bwysig nad yw'r angen i fod yn gyflym yn golygu bod cleifion yn profi poen a thrawma yn ddiangen.

• Mae cleifion yn dweud nad ydynt yn cael digon o wybodaeth cyn mân driniaethau gynecolegol ledled Cymru, a fyddai'n eu helpu nhw a'u darparwr gofal iechyd i wneud penderfyniadau gwell ar sail gwybodaeth ynglŷn â sut dylai'r triniaethau gael eu cynnal, a phwy sy'n addas ar eu cyfer.
• Does dim mynediad cyson at ddulliau lleddfu poen priodol i gleifion, ac i ba raddau y gall cleifion ddewis y ffordd orau i'r driniaeth gael ei chynnal yn eu hachos nhw. Gall amseroedd aros amrywio'n fawr ledled Cymru.
• Mae cleifion ledled Cymru yn disgrifio'r gwahaniaethau o ran gallu adrodd yn ôl am eu profiadau a bod yn hyderus y bydd hyn yn cyfrannu at ofal yn y dyfodol.
• Yn aml, nid yw cleifion yn cael eu cynnwys wrth ddylunio a darparu hyfforddiant meddygol er mwyn i weithwyr gofal iechyd proffesiynol a gwasanaethau ddeall eu hanghenion yn well a diwallu eu hanghenion.

Beth rydym ni wedi llwyddo i'w wneud?

Rydym ni wedi cynnal ymgyrchoedd helaeth i wella bywydau'r rhai sy'n profi poen yn ystod mân driniaethau gynecolegol. Dyma amlinelliad o rai o'n llwyddiannau isod:

Storïau am boen yn ystod triniaethau gynecolegol

Mae llawer o fenywod yn ei chael hi'n anodd trafod materion iechyd a chwilio am gymorth, hyd yn oed os yw'r materion iechyd yn cael effaith fawr ar eu bywydau.

Rydym ni'n gweithio gyda'n cymuned i ddatblygu adnoddau ac awgrymiadau i helpu menywod i godi llais, a darparu arweiniad i bobl sydd eisiau cefnogi eu hanwyliaid, ffrindiau, cydweithwyr neu gleifion sy'n byw â chyflyrau iechyd.

Dolenni a dogfennau defnyddiol